SƠ LƯỢC VỀ THUỐC ĐIỀU TRỊ KHÁNG RETROVIRUS

Có lẽ HIV/AIDS không còn xa lạ gì với chúng ta. Tuy nhiên, thuốc điều trị kháng retrovirus sẽ là một kiến thức rất mới và cực kì cần thiết cho chúng ta trong việc điều trị HIV/AIDS. Hãy cùng Trường Cao đẳng y dược Pasteur tìm hiểu về vấn đề này nhé!

• Tầm quan trọng của Vitamin E trong chăm sóc sức khỏe
• NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ VIÊM GAN B
• BACITRACIN SO VỚI NEOSPORIN

1. HIV/AIDS là gì?

Theo giảng viên xét nghiệm cho biết: HIV là tên viết tắt của Human immunodeficiency virus – virus gây suy giảm miễn dịch ở người. Virus HIV gây hại cho hệ thống miễn dịch bằng cách phá hủy các tế bào miễn dịch CD4 – một loại tế bào bạch cầu chống nhiễm trùng của hệ miễn dịch. Việc mất các tế bào này khiến cơ thể bạn khó chống lại nhiễm trùng và một số bệnh ung thư liên quan đến HIV.

Nếu người nhiễm HIV không được điều trị, virus HIV có thể dần phá hủy hệ thống miễn dịch và tiến tới hội chứng suy giảm miễn dịch AIDS. AIDS là viết tắt của Acquired Immuno Deficiency Syndrom – hội chứng suy giảm miễn dịch. AIDS là giai đoạn cuối cùng của quá trình nhiễm HIV của người bệnh và không phải ai nhiễm HIV cũng sẽ phát triển thành AIDS.

2. Điều trị bằng thuốc kháng virus (antiretroviral therapy – ART) là gì?

Giảng viên cao đẳng Dược TPHCM – trường Cao đẳng Y dược Pasteur cho biết: Việc điều trị HIV/AIDS bằng thuốc được gọi là liệu pháp kháng virus (ART). Liệu pháp này được khuyến cáo cho tất cả những người có HIV. Các loại thuốc này không chữa khỏi cho người bệnh bị nhiễm HIV, nhưng chúng làm giảm khả năng lây lan virus sang người khác.

3. Thuốc điều trị HIV/AIDS hoạt động như thế nào?

Thuốc điều trị HIV/AIDS làm giảm lượng HIV (tải lượng vi rút) trong cơ thể bạn, điều này giúp cho hệ thống miễn dịch của người mắc HIV một cơ hội để có thể phục hồi. Tuy nhiên vẫn còn một số lượng virus HIV trong cơ thể bạn, vì vậy hệ thống miễn dịch của bạn phải đủ mạnh để chống lại nhiễm trùng và một số bệnh ung thư cơ hội liên quan đến HIV. Và chính điều này khiến nguy cơ lây truyền HIV cho người khác giảm đi.

4. Các loại thuốc điều trị HIV/AIDS là gì?

Có nhiều loại thuốc điều trị HIV/AIDS khác nhau. Một số hoạt động bằng cách ngăn chặn hoặc thay đổi các enzym mà HIV cần để tạo bản sao của chính nó. Điều này ngăn chặn HIV tự sao chép và làm giảm số lượng virus HIV trong cơ thể. Một số loại thuốc làm điều này:

• Các chất ức chế men sao chép ngược nucleoside (NRTI) ngăn chặn một loại enzyme gọi là men sao chép ngược
• Các chất ức chế men sao chép ngược non-nucleoside (NNRTI) liên kết và sau đó thay đổi men sao chép ngược
• Các chất ức chế integrase ngăn chặn một loại enzyme gọi là integrase
• Chất ức chế protease (PI) ngăn chặn một loại enzyme gọi là protease
• Một số loại thuốc điều trị HIV/AIDS cản trở khả năng lây nhiễm các tế bào của hệ thống miễn dịch CD4 của HIV:
• Chất ức chế tổng hợp ngăn chặn HIV xâm nhập vào tế bào
• Chất đối kháng CCR5 và chất ức chế sau gắn chặn các phân tử khác nhau trên tế bào CD4. Để lây nhiễm vào một tế bào, HIV phải liên kết với hai loại phân tử trên bề mặt tế bào. Chặn một trong hai phân tử này sẽ ngăn HIV xâm nhập vào tế bào.
• Các chất ức chế gắn kết liên kết với một loại protein cụ thể trên bề mặt ngoài của HIV. Điều này ngăn chặn HIV xâm nhập vào tế bào.
• Đối với một số trường hợp, mọi người có thể dùng nhiều hơn một loại thuốc:
• Các chất tăng cường dược động học làm tăng hiệu quả của một số loại thuốc điều trị HIV/AIDS. Một chất tăng cường dược động học làm chậm quá trình phân hủy của loại thuốc kia. Điều này cho phép thuốc ở lại trong cơ thể lâu hơn với nồng độ cao hơn.
• Kết hợp nhiều loại thuốc bao gồm sự kết hợp của hai hoặc nhiều loại thuốc HIV/AIDS khác nhau

5. Khi nào cần bắt đầu dùng thuốc điều trị HIV/AIDS?

            Điều quan trọng là bắt đầu dùng thuốc điều trị HIV/AIDS càng sớm càng tốt sau khi chẩn đoán, đặc biệt nếu bạn:

• Phụ nữ đang mang thai
• Bị mắc AIDS
• Người mắc một số bệnh và nhiễm trùng liên quan đến HIV
• Người bị nhiễm HIV sớm (6 tháng đầu sau khi nhiễm HIV)

6. Tôi cần biết điều gì khác về việc dùng thuốc điều trị HIV/AIDS?

Điều quan trọng là bạn phải uống thuốc hàng ngày theo hướng dẫn của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn. Nếu người nhiễm HIV đang điều trị bằng thuốc mà bỏ lỡ liều thuốc hoặc không tuân theo lịch trình điều trị thường xuyên, việc điều trị có thể không hiệu quả và virus HIV có thể trở nên kháng thuốc.

Thuốc điều trị virus HIV có thể gây ra nhiều các tác dụng phụ cho người sử dụng. Hầu hết các tác dụng phụ này đều có thể kiểm soát được, nhưng một số tác dụng phụ có thể nghiêm trọng. Báo cho nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn về bất kỳ tác dụng phụ nào mà bạn đang gặp phải. Đừng ngừng dùng thuốc mà không nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ của bạn trước. Anh ấy hoặc cô ấy có thể cho bạn lời khuyên về cách đối phó với các tác dụng phụ. Trong một số trường hợp, nhà cung cấp của bạn có thể quyết định thay đổi thuốc của bạn.

7. Thuốc HIV PrEP và PEP là gì?

Theo các giảng viên tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ Thuốc HIV không chỉ được sử dụng để điều trị mà còn được dùng chúng để ngăn ngừa HIV. PrEP (dự phòng trước phơi nhiễm) dành cho những đối tượng chưa nhiễm HIV nhưng có khả năng mắc HIV rất cao. PEP (dự phòng sau phơi nhiễm) dành cho những đối tượng có thể có khả năng đã bị phơi nhiễm với HIV.

Sưu tầm Thạc sĩ Trần Thị Minh Tuyến