Sự khác nhau giữa bán cầu não trái và phải

Có một số nhà nghiên cứu về khoa học thần kinh cho rằng để giải thích chức năng của bộ não con người một cách tốt nhất, có thể sử dụng mô hình bán cầu não phải và bán cầu não trái, trong đó mỗi bên thực hiện các chức năng riêng biệt và tương tác thông qua kết nối giữa hai bán cầu

• Nicee – Hỗ trợ dễ ngủ, ngủ ngon giấc và những lưu ý khi sử dụng
• Xanax hoạt động như thế nào đối với chứng lo âu?
• Bạn đã biết về thuốc ức chế miễn dịch Sirolimus chưa?

Sự khác biệt giữa bán cầu não trái và phải

Theo bác sĩ, Giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM, Hiện nay, có nhiều lý thuyết và khái niệm khác nhau về vai trò của bán cầu não trái và bán cầu não phải trong não người.

Các nhà nghiên cứu Michael Gazzaniga và Roger Sperry đề xuất thuyết thiên về một bên (lateralization), trong đó hai bán cầu não có chức năng riêng biệt và giao tiếp qua kết nối thần kinh vật lý. Một ví dụ về sự thiên về một bên là ngôn ngữ, nơi bán cầu não trái thường chịu trách nhiệm, đặc biệt là ở những người thuận tay phải. Thuyết não bị chia cắt thường dựa trên nghiên cứu trên các bệnh nhân bị cắt đứt kết nối giữa hai bán cầu để điều trị động kinh nặng. Theo thuyết này, bán cầu não trái ra lệnh hợp lý, và bán cầu não phải phản ứng dựa trên những lệnh đó bằng cảm xúc.

Não thiên về một bên (Brain lateralization) xảy ra khi các khu vực cụ thể trong não chịu trách nhiệm cho các chức năng riêng biệt. Các nghiên cứu gần đây cho thấy rằng hai bán cầu não trái và phải hoạt động cùng nhau, biểu thị sự kết nối chức năng và vật lý qua dây thần kinh.

Chức năng của các khu vực não như trí nhớ có thể thay đổi dựa trên ưu thế của bán cầu não. Tuổi tác có thể ảnh hưởng đến việc này, nhưng tình trạng ngoại hình không có tác động đến việc bán cầu não trái hoặc bên phải chiếm ưu thế.

Bán cầu nào chiếm ưu thế?

Mặc dù không có lý thuyết đơn lẻ nào giải thích hoàn toàn sự phức tạp của chức năng não, kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh (neuroimaging techniques) đã chỉ ra sự không đối xứng rõ rệt giữa bán cầu não trái và phải, được gọi là lateralization.

Ví dụ về điều này bao gồm chức năng ngôn ngữ tập trung ở vùng Broca và Wernicke trên bán cầu não trái, trong khi chức năng liên quan đến cảm xúc và phi ngôn ngữ thường tập trung ở bán cầu não phải.

Các vùng chịu trách nhiệm về ngôn ngữ thường tương ứng với bán cầu não chiếm ưu thế theo thế thuận tay. Ví dụ, nếu bạn thuận tay trái, các khu vực chức năng ngôn ngữ của bạn có thể nằm ở bán cầu não phải. Tương tự, nếu bạn thuận tay phải, thì các chức năng ngôn ngữ của bạn có nhiều khả năng tập trung ở bên não trái.

Đặc điểm và chức năng não trái

Chức năng của não trái

• Hiểu tổng hợp thông tin để tạo bức tranh tổng thể.
• Điều khiển chuyển động của cơ lớn cho việc đi lại.
• Nhận biết vị trí của cơ thể trong không gian
• Duy trì thăng bằng.
• Giao tiếp phi ngôn ngữ.
• Xử lý cảm xúc.
• Cảm nhận mùi, âm thanh và hương vị.
• Điều khiển hành vi tránh né (avoidance behaviors).

Theo các giảng viên tại Cao đẳng Y Dược Hà Nội cho hay, Nghiên cứu thần kinh còn cho biết rằng não trái tham gia tích cực trong việc xử lý trải nghiệm mới, kiểm soát hệ thống miễn dịch, và điều khiển các chức năng tự động như nhịp thở, nhịp tim và tiêu hóa. Tâm lý học còn mô tả thêm rằng não trái có khả năng chú ý đến chi tiết, vận động tinh, chuyển đổi âm thanh thành ngôn ngữ và dịch nghĩa. Nó cũng tham gia vào tư duy phân tích/logic, bao gồm khả năng toán học và giải quyết vấn đề.

Đặc điểm và chức năng não phải

Bán cầu não phải dường như giúp trẻ hiểu các khái niệm phong phú hơn, trong khi sự hiểu biết về các giá trị số cụ thể thường liên quan đến bán cầu não trái. Các hoạt động nhận thức khác, như sự chú ý và việc xử lý hình dạng tổng thể của đồ vật, cảm xúc và ý nghĩa hàm ý, thường bị chi phối bởi bán cầu não phải.

Liên quan đến sự phát triển não bộ, các nhà khoa học thần kinh cho rằng trong giai đoạn đầu đời, đặc biệt đến khoảng 3 tuổi, bán cầu não phải thường đảm nhận vai trò quan trọng hơn trong các chức năng não.

Tổng hợp bởi: https://caodangyduochcm.edu.vn/