Tìm hiểu các bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh từ Sâu Ban miêu

Sâu ban miêu là loại bọ giống bọ xít, thường được dùng để điều trị mụn nhọt, ung độc và sưng to da bằng cách thoa ngoài da. Tuy nhiên, lưu ý rằng nó có độc tính cao và có thể gây ngộ độc nếu sử dụng không đúng cách.

Tìm hiểu về tên gọi, đặc điểm của sâu ban miêu

Tên gọi

Theo bác sĩ, Giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM, Sâu ban miêu, còn được gọi bằng nhiều tên khác như Ban mao, Ban manh, Sâu đậu, Nguyên thanh, và có tên khoa học là Lytta vesicatoria Fabr, thuộc họ Ban miêu – Meloidae.

Đặc điểm hình thái

Sâu ban miêu, còn gọi là Sâu đậu ở Việt Nam, là một loài bọ cánh cứng có khả năng gây phồng rộp da người và một số loài động vật khác để tự vệ. Ban miêu thường có chiều dài khoảng 1,5 – 3cm và chiều ngang khoảng 0,4 – 0,6cm. Đầu của nó hình tim, có một rãnh nhỏ dọc ở giữa đầu và 11 đốt, cùng với râu đen hình sợi.

Ban miêu có một vùng tiếp nối giữa đầu và ngực thắt lại, ngực có một rãnh dọc, và bụng tròn dài. Hai cánh mềm của nó được bao bọc bởi 2 cánh cứng. Chân của Ban miêu gầy, nhỏ, và có cạnh sắc nhọn được sử dụng để tự vệ. Con đực thường có chân nhỏ hơn so với con cái. Sâu ban miêu có mùi hăng khá khó chịu, tuy nhiên, không có vị gì đặc biệt. Tuyệt đối cẩn thận nếu da tiếp xúc với Sâu ban miêu, có nguy cơ bị phồng rộp da.

Phân bố

Sâu ban miêu hoang sống ở nhiều vùng tại Việt Nam, bao gồm cả đồi núi và đồng bằng. Thường xuất hiện trên cây đậu, nên còn được gọi là sâu đậu. Ngoài Việt Nam, chúng cũng được tìm thấy ở một số quốc gia như Trung Quốc, Pháp, Ý, và Anh. Trong những nơi khác, chúng có thể xuất hiện trên cây táo, cây liễu, thân màu đen, thường có các điểm màu vàng, đỏ nhạt, và đôi khi có thân màu hơi vàng với các dải ngang đen.

Bộ phận dùng làm thuốc

Thân của Sâu ban miêu, sau khi loại bỏ đầu, nội tạng và chân, thường được sử dụng trong dược liệu.

Thành phần hóa học

Sâu ban miêu chứa chủ yếu chất Cantharidin, một chất độc có khả năng gây phồng rộp da. Cantharidin chủ yếu xuất hiện trong máu và bộ phận sinh dục của sâu, không có trong hệ thống tiêu hóa và các bộ phận cứng của nó. Ngoài Cantharidin, sâu đậu còn chứa một số thành phần hóa học khác như Axit Uric, Phosphate, và dầu béo màu xanh lục, không có khả năng gây độc.

Tác dụng của sâu ban miêu

Theo nghiên cứu, sâu ban miêu có tác dụng trong cả Y học cổ truyền và Y học hiện đại như sau:

Theo Y học cổ truyền

Sâu ban miêu được xem như một loại thảo dược tính nhiệt, có vị cay, và chứa độc. Trong Y học cổ truyền, nó được quy vào các kinh như kinh đại trường, tiểu trường, dạ dày, gan và thận. Sâu ban mao có thể được sử dụng để giúp phá vỡ máu ứ, hỗ trợ trong việc loại bỏ một số bệnh tật, làm lành các vết loét và hỗ trợ trong việc tạo màng bảo vệ bên ngoài cho vết thương. Nó cũng được sử dụng để điều trị ho có đờm, đờm lâu năm không khỏi, và đau rát cổ họng với nhiều đờm.

Theo nghiên cứu Y học hiện đại

Theo nghiên cứu Y học hiện đại, sâu ban miêu có khả năng chống lại các khối u và có thể kích thích tổng hợp DNA bạch cầu, làm tăng số lượng tế bào bạch cầu và cường độ hệ miễn dịch của cơ thể. Ngoài ra, sâu ban miêu cũng có khả năng chống viêm, đối phó với vi khuẩn và virus.

Bài thuốc dùng sâu ban miêu

Sâu ban miêu thường được sử dụng trong các bài thuốc để điều trị các bệnh lý sau đây:

Điều trị bệnh lao

Dùng một con sâu ban miêu cùng với 7 hạt đậu đen đã nảy mầm, nghiền thành bột mịn và làm viên kích thước bằng hạt ngô. Mỗi lần sử dụng uống một viên cùng với nước lọc hoặc trà xanh.

Điều trị vết bọ cạp cắn

Sử dụng 3 con sâu ban miêu sao vàng cùng với 15g gạo nếp và dùng ăn khi còn nóng.

Chữa đau thắt lưng

Sử dụng 2 – 4 con sâu ban miêu nghiền thành bột và thoa lên các điểm đau trên cơ thể, sau đó dùng băng gạc để cố định trong khoảng 5 – 6 giờ.

Điều trị sốt rét

Khi mắc sốt rét, có thể sử dụng 7 con sâu ban miêu, cùng với 3,6g Ma hoàng và 1,5g Quế, nghiền thành bột mịn và làm thành viên thuốc. Mỗi ngày sử dụng 0,3 – 0,9g cùng với nước lọc.

Chữa đau tim cấp tính

Sử dụng 7 con sâu ban miêu sao cùng với 49 hạt tiêu. Hâm nóng một chén rượu nếp, sau đó thả sâu ban miêu sao và tiêu vào chén rượu và uống khi còn nóng.

Trị đau nửa đầu

Sử dụng 1 con sâu ban miêu, nghiền thành bột mịn. Đắp bột sâu ban miêu vào bên trái nếu đau ở nửa đầu bên trái, và ngược lại, sau đó băng kín trong 5 – 6 giờ.

Lưu ý khi sử dụng Ban miêu

Theo các giảng viên tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho hay, Để đảm bảo an toàn khi sử dụng sâu ban miêu để trị bệnh, cần lưu ý các vấn đề sau:

• Liều dùng

Sâu ban miêu có độc tố cao. Chỉ dùng theo hàm lượng được chỉ định. Việc sử dụng quá liều, với liều 3 – 4g bột, 20 – 30g cồn sâu ban miêu, hoặc lớn hơn 0.03g Cantharidin có thể gây tử vong. Luôn tuân theo liều lượng hợp lý và hướng dẫn từ người chuyên môn.

• Sử dụng ngoài da

Sử dụng sâu ban miêu ngoài da quá liều có thể gây kích thích da, gây bỏng rát, phồng rộp và thậm chí gây thối rữa. Ngộ độc sâu ban miêu có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm và có thể dẫn đến tử vong sau 24 giờ nếu không được điều trị phù hợp. Không nên tự ý sử dụng nếu không có chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ.

• Nhóm người không nên sử dụng

Phụ nữ mang thai, đang cho con bú, trẻ em, người cao tuổi và người có hệ thống miễn dịch yếu không nên sử dụng sâu ban miêu.

• Tư vấn y tế

Sâu ban miêu là một vị thuốc truyền thống đã được sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên, vì độc tính cao, không nên tự ý thu bắt và sử dụng. Luôn tư vấn với bác sĩ hoặc người có chuyên môn trước khi sử dụng sâu ban miêu. Nếu ngộ độc sâu ban miêu, hãy đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu kịp thời.

Nguồn: caodangyduochcm.edu.vn tổng hợp