GIẢO CỔ LAM – LỢI ÍCH CHO SỨC KHỎE NHƯ THẾ NÀO

GIẢO CỔ LAM – LỢI ÍCH CHO SỨC KHỎE NHƯ THẾ NÀO

Cây giảo cổ lam, còn được biết đến với các tên gọi như cỏ trường thọ (Trung Quốc), phúc ẩm thảo (Nhật Bản), cây trường sinh, dền toòng, cổ yếm, ngũ diệp sâm, là một trong những loại dược liệu quý được nhiều người quan tâm. Tên khoa học của cây này là Gynostemma pentaphyllum, thuộc họ bí (Cucurbitaceae). Việc tìm kiếm thông tin về cây giảo cổ lam thường xoay quanh vấn đề về tác dụng và cách sử dụng để điều trị các bệnh lý.

Giảo cổ lam với tên gọi phúc ẩm thảo (Nhật Bản)

Theo Dược sĩ Lê Anh Đào – Giảng viên Cao đẳng Dược,  Những quốc gia có độ ẩm thấp và khí hậu lạnh như Triều Tiên, Nhật Bản, Trung Quốc thường phát hiện Giảo cổ lam mọc hoang trong những khu rừng thưa. Ở Việt Nam, giảo cổ lam thường được phát hiện nhiều ở các vùng núi như Fansipan thuộc tỉnh Sa Pa và núi đá vôi của tỉnh Hòa Bình.

Mặc dù dược liệu này đã trở nên phổ biến ở các quốc gia như Trung Quốc và Nhật Bản từ lâu, với việc sử dụng trong các bài thuốc đặc trị và có những công dụng kỳ diệu, nhưng tại Việt Nam, sau khi được phát hiện, thu hoạch và nghiên cứu, đã chứng minh rằng chất lượng của giảo cổ lam ở nước ta không thua kém so với hai loài tìm thấy ở Trung Quốc và Nhật Bản.

Giảo cổ lam là một loại thực vật thân thảo, dây leo, với các tua cuốn đơn để leo mọc ở nách lá. Lá của cây giảo cổ lam có hình dạng là lá kép, tương tự như hình chân vịt và có sắc tố xanh lục đậm ở mặt trên, trong khi mặt dưới thường có màu nhạt hơn. Mỗi cành thường có từ 5 đến 7 lá, đôi khi có thể đạt đến 9 lá. Bề mặt của lá thường có kết cấu sần sùi.

Hoa của cây giảo cổ lam có dạng hình cái chùy mọc thành từng cụm, gồm nhiều hoa màu trắng nhỏ, với cánh hoa rời và xòe ra tạo thành hình sao, và thường bầu nhụy có 3 vòi. Quả của cây giảo cổ lam thường có hình cầu, có đường kính khoảng từ 5 đến 9mm và có màu đen khi chín.

Giảo cổ lam được phân loại thành 3 loại dựa trên đặc điểm lá:

Loại 3 lá: sẽ gặp 3 lá ở phía trên cùng của dây leo và thường ít được sử dụng do vị của nó nhạt và không thơm bằng các loại khác.

Loại 5 lá: Là loại phổ biến nhất và được ưa chuộng vì có tác dụng tốt nhất. Loại này có mùi thơm nhẹ, và sau khi phơi khô và sử dụng uống, có vị đắng ban đầu nhưng sau đó sẽ cảm nhận được vị ngọt thanh.

Loại 7 lá: Tương tự như loại 3 lá, nhưng có vị đắng và khó uống hơn.

Thành phần hóa học trong Giảo cổ lam có tác dụng dược lý

Giảo cổ lam chứa hai hợp chất chính là flavonoid và saponin, cùng với nhiều loại vitamin và khoáng chất như kẽm, sắt, mangan, phốt pho, selen,… Hàm lượng saponin trong giảo cổ lam loại có 7 lá thường cao hơn nhiều so với các loại khác, thậm chí còn nhiều hơn cả nhân sâm từ 3 đến 4 lần.

Với các thành phần hóa học này, giảo cổ lam đã được nghiên cứu và chứng minh mang lại những tác dụng sau

Hạ đường huyết và hỗ trợ điều trị tiểu đường type 2: Saponin trong giảo cổ lam giúp ổn định đường huyết và cải thiện biến chứng của tiểu đường type 2.

Giảm cholesterol và ngăn ngừa các bệnh tim mạch: Hợp chất trong giảo cổ lam giúp giảm cholesterol toàn phần và LDL có hại, từ đó giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch và các biến chứng của bệnh tim mạch.

Điều trị và phòng ngừa tăng huyết áp: Giảo cổ lam có thể giúp kiểm soát huyết áp và giảm các cơn đau tim, cũng như ngăn ngừa biến chứng của các bệnh về tim mạch.

Chống khối u và hỗ trợ điều trị ung thư: Các hoạt chất trong giảo cổ lam có thể ngăn ngừa sự phát triển của khối u và tiêu diệt tế bào ung thư.

Tăng cường hệ miễn dịch và sức mạnh: Saponin giúp cân bằng hệ miễn dịch và nội tiết tố.

Bảo vệ gan và giảm triệu chứng của bệnh gan: Giảo cổ lam có thể giúp giảm đau gan và tái tạo tế bào gan.

Trà giảo cổ lam tốt cho thần kinh và tim mạch

Ngoài ra, giảo cổ lam còn có những tác dụng như giải tỏa căng thẳng, điều trị mất ngủ, hỗ trợ giảm cân, chữa ho, viêm phế quản, đau dạ dày, táo bón, ngăn ngừa rụng tóc, chống lão hóa da, tăng cường máu vận chuyển lên não và phòng ngừa suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi.

Bộ phận dùng – cách chế biến và sử dụng giảo cổ lam

Giảng viên tại Cao đẳng Y Dược Hà Nội cho hay, Lá và cành non là bộ phận thường được sử dụng từ cây giảo cổ lam. Mùa hè là thời điểm chính của việc thu hái cây này. Sau khi thu hái, cây được làm sạch và phơi khô. Cành non thường được cắt thành các đoạn ngắn khoảng 2 – 3cm để tiếp tục sấy hoặc phơi khô. Còn lá, sau khi phơi khô, có thể cắt nhỏ hoặc nghiền thành bột để làm trà túi lọc.

Tùy vào mục đích sử dụng, giảo cổ lam có thể được sử dụng với cách khác nhau. Có thể nấu nước hãm, pha trà, hoặc sắc lấy nước uống cùng với các loại dược liệu khác. Tuy nhiên, cách phổ biến nhất vẫn là pha trà giảo cổ lam.

Trà giảo cổ lam được sử dụng như sau: Cho nước sôi vào ấm đã có sẵn 20g lá khô giảo cổ lam. Trà giảo cổ lam có thể được uống thay thế nước lọc hàng ngày.

Cách sử dụng giảo cổ lam kết hợp với các loại dược liệu khác: Cho 20g cà gai leo, 30g giảo cổ lam, và 30g xạ đen vào bình hoặc ấm, sau đó rót vào 1,5 lít nước sôi và ủ trong khoảng 30 phút là có thể sử dụng được.

Về tác dụng của trà giảo cổ lam, nó có thể giúp tinh thần minh mẫn và tỉnh táo, tăng cường hệ miễn dịch và giảm cholesterol trong máu. Khi kết hợp với xạ đen và cà gai leo, trà giảo cổ lam còn có thể tăng cường hệ miễn dịch, phòng ngừa bệnh ung thư, tiểu đường, viêm gan, và nhiều tác dụng khác.

Bên cạnh việc hiểu rõ về tác dụng của giảo cổ lam, việc nắm vững những điều cần lưu ý khi sử dụng dược liệu này cũng rất quan trọng.

Dưới đây là những điều bạn cần biết khi sử dụng trà giảo cổ lam:

Tránh sử dụng trà giảo cổ lam vào buổi chiều tối hoặc trước khi đi ngủ, vì có thể kích thích hệ thần kinh, gây hưng phấn và gây khó ngủ.

Không nên vượt quá liều lượng khuyến nghị (20g/ngày, tối đa 60 – 70g/ngày), để tránh nguy cơ hạ đường huyết đột ngột. Đối với những người có đường huyết thấp, nên sử dụng sau khi ăn no.

Pha chỉ đủ lượng giảo cổ lam cần dùng trong ngày và không để trà qua đêm, để tránh tình trạng đầy bụng.

Kết hợp trà giảo cổ lam với một chế độ ăn uống cân đối sẽ giúp giảm cân hiệu quả.

Uống thêm nước lọc nếu cảm thấy khô miệng, nóng trong người, khát nước hoặc tăng huyết áp nhẹ sau khi uống trà giảo cổ lam.

Chỉ nên sử dụng giảo cổ lam trong thời gian tối đa là 4 tháng.

Tóm lại, để sử dụng cây giảo cổ lam làm dược liệu chữa bệnh một cách chính xác, tránh tương tác không mong muốn với thuốc và đạt được kết quả tốt nhất, người bệnh nên tham khảo sự tư vấn từ các bác sĩ chuyên môn.

Tổng hợp bởi: https://caodangyduochcm.edu.vn/

Nhận xét

Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur TP Hồ Chí Minh

Cơ sở Quận Bình Tân: 913/3 Quốc lộ 1A, Phường An Lạc, Quận Bình Tân, TPHCM. Điện thoại: 0788.913.913 - 0886.355.355

Cơ sở Bình Thạnh: 37/3 Ngô Tất Tố, phường 21, quận Bình Thạnh, TPHCM. Tư vấn: 028.6295.6295 - 09.6295.6295

SHARE