Histamin là chất gì và tác động tới cơ thể thế nào?

Histamin, một hợp chất tồn tại tự nhiên trong cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong kích thích nhiều phản ứng sinh lý của cơ thể, bao gồm dị ứng, sốc phản vệ, tăng sản xuất nước mắt, nước mũi, và nhiều hiện tượng khác.

• Nicee – Hỗ trợ dễ ngủ, ngủ ngon giấc và những lưu ý khi sử dụng
• Xanax hoạt động như thế nào đối với chứng lo âu?
• Bạn đã biết về thuốc ức chế miễn dịch Sirolimus chưa?

Histamin là chất gì?

Theo bác sĩ, Giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM, Histamin liên quan mật thiết đến tình trạng sốc phản vệ, phản ứng viêm, dị ứng, truyền tải thần kinh và tạo ra dịch vị. Nó tồn tại rộng rãi trong nhiều mô trong cơ thể với phân bố không đồng đều, chủ yếu tập trung ở phổi, ruột và da.

Điều kiện hình thành histamin

Histamin xuất hiện trong cơ thể thông qua quá trình biến đổi Histidin, khi đó, carboxyl của Histidin bị loại bỏ dưới sự tác động của decarboxylase. Histamin tự nhiên có điện tích dương, dẫn đến sự kết hợp dễ dàng với heparin, một hợp chất mang điện tích âm, tạo thành phức hợp Histamin – Heparin. Tuy phức hợp này không có hoạt tính hoặc tác động sinh học đặc trưng, nó được dự trữ trong các hạt nơi như dưỡng bào, tế bào niêm mạc dạ dày, ruột, và tế bào thần kinh.

Chỉ khi các yếu tố bên ngoài như hơi lạnh, bụi không khí, hoá chất tác động lên, các tế bào chứa phức hợp này mới bị kích thích và giải phóng Histamin dạng tự do. Nếu lượng Histamin tự do vượt quá ngưỡng cho phép của cơ thể, điều này có thể dẫn đến phản ứng dị ứng, thường thấy ở những người có tình trạng cơ địa mẫn cảm. Ngoài ra, một số vi khuẩn và virus gây bệnh khi xâm nhập vào đường ruột cũng có khả năng tạo ra Histamin.

Cơ chế hoạt động của Histamin

Khi cơ thể con người tiếp xúc với các tác nhân như thuốc, hóa chất, phấn hoa, bụi bẩn, và các yếu tố khác, nhất là đối với những người có cơ địa mẫn cảm, cơ thể có thể giải phóng histamin. Như đã đề cập ở trên, histamin tồn tại ngay trong cơ thể con người, được dự trữ trong các mô như da, dạ dày, phổi và niêm mạc miệng.

Ở trạng thái bình thường, các tế bào chứa histamin thường không có hoạt tính vì histamin tồn tại dưới dạng phức hợp với protein. Tuy nhiên, khi cơ thể trở nên dị ứng hoặc mẫn cảm đối với thuốc, hóa chất hoặc các yếu tố ngoại cảnh khác, các chất kháng nguyên có xu hướng tác động lên phức hợp protein này và giải phóng histamin ra dạng tự do. Điều này gây ra các phản ứng dị ứng, từ những triệu chứng nhẹ như phát ban, đỏ da, sưng phù, ngứa, ho, buồn nôn cho đến các trạng thái trầm trọng như khó thở và sốc phản vệ. Trong những trường hợp dị ứng phức tạp, người bệnh có thể cần sử dụng các thuốc kháng histamin để điều trị.

Các loại thuốc kháng histamin thường được sử dụng để kiểm soát các phản ứng dị ứng cấp tính và chúng có hiệu quả trong việc giảm triệu chứng như sổ mũi, phát ban đỏ, viêm mô liên kết, viêm da, và viêm mao mạch dị ứng. Các thuốc kháng histamin thuộc vào nhiều nhóm có các hoạt chất khác nhau và thường được phân loại theo thế hệ hoặc cấu trúc hóa học.

Tác động của Histamin đối với cơ thể

Theo các giảng viên tại Cao đẳng Y Dược Hà Nội cho hay, việc lượng histamin trong cơ thể vượt quá ngưỡng cho phép có thể dẫn đến nhiều phản ứng dị ứng, bao gồm:

• Hệ hô hấp: Histamin có thể gây sổ mũi, hen suyễn bởi tác động lên viêm, phù nề và co thắt khí quản.
• Hệ tiêu hóa: Histamin có thể gây tiết quá độ HCl và pepsin, dẫn đến tiêu chảy do co thắt ruột, làm tăng nhu động và bài tiết dịch ruột.
• Hệ bài tiết: Histamin góp phần tăng bài tiết nước mắt, nước mũi, nước bọt và dịch tụy.
• Ảnh hưởng đến mắt: Histamin có thể làm viêm và sưng đỏ kết mạc mắt.
• Phản ứng trên da: Histamin có thể gây nổi phát ban, mề đay, chàm, ngứa, và sưng phù trên da.
• Hệ tim mạch: Histamin có thể gây hạ huyết áp, co thắt tim, giãn mạch. Nó còn có tác dụng trực tiếp lên cơ tim và thần kinh nội tại, làm tăng co bóp của cả tâm nhĩ và tâm thất, chậm dẫn truyền nhĩ thất và chậm khử cực nút xoang.
• Hệ thần kinh: Histamin kích thích đầu sợi thần kinh ngoại vi, gây ra cảm giác ngứa và đau. Trên thần kinh trung ương, histamin còn tác động gây tình trạng giảm thân nhiệt, mất ngủ, có thể chán ăn và tăng tiết ADH.
• Các cơ trơn: Histamin có tác động làm tăng co bóp cơ trơn tử cung (cơ trơn bàng quang, túi mật, niệu đạo ít bị ảnh hưởng).

Tổng hợp bởi: https://caodangyduochcm.edu.vn/