Thuốc kháng sinh có những tác dụng phụ nguy hiểm nào?

Bên cạnh các tác dụng chữa bệnh hiệu quả, thuốc kháng sinh cũng gây ra một số tác dụng phụ cho người bệnh giống như nhiều loại thuốc khác.

• Lời khuyên hữu ích của Dược sĩ trong uống thuốc Tây y
• 10 bài thuốc Đông y “siêu” tiết kiệm, hiệu quả trong điều trị mụn
• Tìm hiểu về công dụng của các bài thuốc từ rau diếp cá

Các tác dụng phụ có thể được chia thành 3 loại chính: tác dụng phụ về mặt vi trùng học, tác dụng phụ phản ứng dị ứng, tai biến bởi độc tính của kháng sinh.

Thuốc kháng sinh có những tác dụng phụ nguy hiểm nào?

Tác dụng phụ về mặt vi trùng học

Sau khi dùng thuốc kháng sinh phổ rộng, nhất là qua đường uống (chloramphenicol) sẽ có một số rối loạn hệ vi khuẩn bình thường mà người bệnh thường gặp phải. Thuốc kháng sinh có thể gây sự phá hủy hệ vi khuẩn bình thường trong đường ruột của con người, hệ vi khuẩn bình thường bị thay thế bởi các vi khuẩn kháng thuốc (enterobacter, tụ cầu khuẩn, trực khuẩn mủ xanh) và nấm. Như kháng sinh ceftriaxone, các nhóm lincosamid được thải qua mật nên dù có qua đường tiêm tĩnh mạch nhưng vẫn có thể gây ra những rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột bình thường. Những hậu quả có thể xảy ra khi hệ vi khuẩn bình thường của đường ruột bao gồm:

Bệnh nấm đường ruột candida

Bệnh thiếu Vitamin nhóm B, Vitamin K

Bệnh tiêu chảy kéo dài, có thể bệnh nặng bởi tụ cầu khuẩn viêm ruột dạng ly hay sư gây nên bởi clostridium difficile viêm đại tràng màng giả

Khi cho bệnh nhân dùng thuốc tái tạo hệ vi khuẩn bình thường như: biosubtyl, antibio, enterogermina sau trị liệu kháng sinh để hạn chế, đề phòng những tác dụng phụ gây ra trên.

Tác dụng phụ về mặt vi trùng học

Tác dụng phụ phản ứng dị ứng

Phản ứng sốt thường bị “đồng nhất” với sốt do nhiễm trùng gây nên

Sốc phản vệ có các biểu hiện như mạch nhanh, nổi mày đay, huyết áp tụt kẹp, bệnh nặng có thể dẫn đến tử vong.

Xuất hiện những mẫn nổi ở da, có khi cả mang nhầy, có thể từ dạng nhẹ đến ban đỏ, mày đay đến những biểu hiện nặng như hội chứng Lyell (nổi bọng nước ở da, sốt cao, viêm loét giác mạc).

Bạch cầu ưa oan trong máu tăng cao

Những biểu hiện tương tự như bệnh huyết thanh (đau khớp, sốt, nổi hạch, nổi mẫn ở da, tiểu ra máu, khó thở).

Những phản ứng dị ứng không phụ thuộc vào liều lượng thuốc kháng sinh mà người bệnh sử dụng, có người có hoặc không có sự mẫn cảm cao. Thông thường các thuốc Tây y là thuốc kháng sinh như penicillin, các sulfamide là những thuốc thường gây ra phản ứng dị ứng.

Độc tính của kháng sinh gây ra những tai biến

Tai biến bởi độc tính của kháng sinh

Hiện tượng này xuất hiện khi thuốc kháng sinh tác động lên những cấu trúc tế bào hay những men của tế bào. Tùy thuộc vào thời gian sử dụng và liều lượng thuốc kháng sinh được sử dụng mà xuất hiện các tai biến và mức độ nặng nhẹ khác nhau. Các tai biến cao và tai biến nặng thường xảy ra khi con người thường sử dụng thuốc kháng sinh với liều lượng cao và trong thời gian sử dụng dài. Bao gồm:

Tai biến ốc tai tiền đình như giảm thính lực, chóng mặt xảy ra do vancomycin, aminoside.

Tai biến gan như tăng men gan, viêm gan xảy ra khi dùng các sulfamide, rifampicine.

Tai biến thận như suy thận, viêm thận do khi dùng aminoside, sulfamide, vancomycin.

Tai biến huyết học như thiếu máu do chloramphenicol, các sulfamide làm giảm bạch cầu hạt như nhiễm trùng, sốt liên tục.

Tai biến ở thai nhi: Phụ nữ có thai khi sử dụng thuốc kháng sinh có độc tính cao có thể qua nhau thai (chloramphenicol, sulfamide, aminoside) có thể gây ra một số nguy hiểm làm hại các cơ quan của thai nhi.

Tai biến thần kinh khi dùng penicillin ở liều lượng cao, bệnh như co giật thường xảy ra ở bệnh nhân suy thận.

Tai biến ở trẻ sơ sinh: Trẻ em mới sinh có nhiều cơ quan và chức năng của cơ thể còn chưa được hoàn chỉnh, thế nên sự chuyển hóa của các thuốc không giống như người lớn. Do đó, tránh cho trẻ sơ sinh uống những loại thuốc kháng sinh như: chloramphenicol (gây hội chứng gray), sulfamide (gây da vàng), quinolone (gây nguy cơ toan máu).

Nguồn: caodangyduochcm.edu.vn