Khám phá công dụng đặc biệt của Kim thất tai trong y học cổ truyền

Rau Kim thất tai, còn được gọi là Bầu đất, là một loại rau thảo mọc hoang ở nhiều vùng trên thế giới và thường được sử dụng trong nhiều nền ẩm thực khác nhau. Kim thất tai có nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe mà nhiều người có thể chưa biết.

• Xương Rồng Tai Thỏ: Sự Kỳ Diệu Từ Cây Gai Góc
• Xương sông: Vị thuốc chữa cảm sốt,ho và bệnh ngoài da
• Actiso – Bí quyết để duy trì gan khỏe mạnh

1. Thông tin thực vật Kim thất tai

Tên gọi khác: Tam thất giả, rau tàu bay, bầu đất, thiên hắc địa hồng, cây lá đắng, nam phi diệp, khảm khon, dây chua lè, rau lúi.

Tên khoa học: Cacalia procumbens Lour.

Họ khoa học: Họ Cúc (Asteraceae).

Dược sĩ, giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM cho biết Kim thất tai là một cây thảo mọc bò và có thể leo, thường đạt chiều cao khoảng 1m. Thân mềm mại và phân nhánh thành nhiều cành. Lá của cây dày, hình trứng thuôn, mặt dưới thường màu đỏ tím, trong khi mặt trên có màu hơi tía và xanh lá cây ở các gân. Kích thước của lá dao động từ 3 đến 8 cm chiều dài và từ 1,5 đến 3,5 cm chiều rộng, thường có răng cưa ở mép lá. Cuống lá thường có chiều dài khoảng 1cm. Cụm hoa nở ở đầu của cây và thường xuất hiện dưới dạng cụm hoa kép, có màu tía và chứa các hoa hình ống màu vàng da cam. Lá bắc ở phía ngoài thường có hình sợi, dài khoảng 6 mm, và lá bắc ở phía trong có từ 8 đến 12 chiếc. Quả bế có ba cạnh và hình dạng trụ, có 10 sống và thường được phủ bởi một tán lông màu trắng ở đỉnh. Kim thất tai thường ra hoa và kết quả vào mùa xuân và hè.

2. Thành phần hóa học

Thành phần hóa học đa dạng của Kim thất tai (Cacalia procumbens Lour.) làm cho nó trở thành một nguồn dược liệu có giá trị với nhiều hoạt chất có tác dụng sinh học. Dưới đây là một tóm tắt về các thành phần chính:

Saponin: Saponin là một loại hợp chất có tính chất bọt, thường có tác dụng làm sạch và có lợi cho sức khỏe.

Tannin: Tannin là một hợp chất có khả năng chắn chặn quá trình oxy hóa và có thể có lợi cho hệ tiêu hóa.

Glycoside: Glycoside là một loại hợp chất chứa đường và có tác dụng kháng vi khuẩn và thúc đẩy chức năng tim mạch.

Alkaloid: Alkaloid là một nhóm hợp chất có hoạt tính dược lý, thường có tác dụng trên hệ thần kinh.

Vitamin: Kim thất tai chứa nhiều loại vitamin như A, E, C, B1 và B2, giúp cung cấp các dưỡng chất quan trọng cho cơ thể.

Flavonoid: Flavonoid là một nhóm chất có hoạt tính chống oxy hóa và có tác dụng bảo vệ tế bào khỏi hại của các gốc tự do.

Anthraquinone: Anthraquinone có thể có tác dụng nhuận tràng và thúc đẩy sự tiêu chảy.

Coumarin: Coumarin có thể có tác dụng làm dịu và giảm viêm.

Terpene, sesquiterpene, phenolic, xanthone, steroid: Các loại này có thể có nhiều tác dụng sinh học khác nhau, từ kháng vi khuẩn đến làm dịu viêm nhiễm.

Các chất khoáng: Kim thất tai cũng chứa các khoáng chất quý báu như selenium, magnesium, manganese và chromium, có tác dụng quan trọng cho sức khỏe tổng thể của cơ thể.

3. Công dụng

Y học hiện đại: Kim thất tai đã được nghiên cứu và được ghi nhận có nhiều tác dụng có lợi, bao gồm:

Tác dụng giảm huyết áp: Các nghiên cứu đã chứng minh rằng dược liệu này có khả năng giảm huyết áp tâm thu và huyết áp trung bình ở chuột. Cơ chế hoạt động của nó tương tự như các thuốc ức chế men chuyển và ức chế thụ thể Angiotensin.

Bảo vệ tim: Kim thất tai có tác động tích cực đối với tim bằng cách giảm nhịp tim, tăng sự co bóp cơ tim và giảm hiệu ứng co cơ âm tính. Cơ chế bảo vệ tim thông qua ức chế hệ renin – angiotensin và chẹn kênh calci, đóng vai trò quan trọng trong điều kiện tăng huyết áp.

Giảm đường huyết: Kim thất tai đã được chứng minh giảm đường huyết đói và ức chế tăng đường huyết sau test dung nạp đường. Một số nghiên cứu khác cũng cho thấy thảo dược này kích thích bài tiết insulin trong máu và có tác dụng làm giảm đường huyết. Ngoài ra, nó cũng có tác dụng tăng hấp thu đường vào các tế bào mỡ và tăng sự nhạy cảm của insulin ở mô mỡ.

Trị vô sinh: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng Kim thất tai có tác dụng tăng số lượng và chất lượng tinh trùng, giảm tỷ lệ tinh trùng chết ở chuột bị tiểu đường. Nó cũng có khả năng tăng ham muốn tình dục ở chuột được điều trị. Ngoài ra, Kim thất tai tác động tích cực đối với hoạt động của men LDH, một yếu tố quan trọng trong quá trình tạo ra tinh trùng.

Kháng khuẩn: Dược liệu này có khả năng kháng khuẩn và có thể ức chế các loại ký sinh trùng gây sốt rét, virus và khuẩn kháng thuốc, bao gồm Bacillus cereus, Pseudomonas aeruginosa, Vibrio parahaemolyticus, và Salmonella typhi. Nó cũng có khả năng ức chế một số loài nấm như Candida albicans và Aspergillus.

Bảo vệ chức năng gan và thận: Kim thất tai có tác dụng bảo vệ chức năng gan và thận bằng cách ức chế tăng sinh các tế bào trung mô gây xơ hóa và giảm tích tụ mỡ ở gan.

Y học cổ truyền: Theo y học cổ truyền, Kim thất tai có vị đắng thơm, tính mát và có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lợi tiểu và tiêu viêm.

4. Cách dùng – Liều dùng

Dùng trong món ăn: Cành lá và ngọn non của Kim thất tai có thể được chần qua nước sôi và sau đó xào hoặc nấu thành canh cua hoặc canh các món khác. Nó cũng có thể được sử dụng làm rau trộn với dầu và giấm để tạo ra một món ăn ngon và bổ dưỡng.

Dùng trong y học dân gian: Ở nhiều nơi, Kim thất tai được sử dụng trong y học dân gian để điều trị các tình trạng bệnh lý khác nhau. Ví dụ, ở Campuchia, nó được sử dụng để giảm nhiệt và điều trị các bệnh sốt phát ban như sởi và tinh hồng nhiệt. Ở Malaysia, lá của cây này có thể được trộn với dầu và giấm để làm món ăn hoặc được sử dụng để trị lỵ. Ở Java, nó được dùng để điều trị bệnh đau thận.

Liều dùng: Liều dùng của Kim thất tai có thể thay đổi tùy thuộc vào mục đích sử dụng và bài thuốc cụ thể. Theo Đỗ Tất Lợi, một ngày có thể dùng từ 30 đến 40 gram hoặc hơn tùy theo nhu cầu.

Xem thêm tại: caodangyduochcm.edu.vn/blog/dong-y/