Probiotics là gì? Cơ chế hoạt động và cách sử dụng

Theo bác sĩ, Giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM, Probiotics, hay men vi sinh, là những vi khuẩn có lợi được coi là mang lại lợi ích sức khỏe khi được tiêu thụ đủ lượng. Chúng hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn, duy trì sức khỏe, và giúp đối phó với các vấn đề tiêu hóa.

Người ta thường sử dụng probiotics để cải thiện sức khỏe tổng thể. Bác sĩ cũng kê đơn cho các bệnh nhân có vấn đề về tiêu hóa hoặc muốn tăng cường chức năng đường ruột. Ngay cả những người khỏe mạnh cũng có thể hưởng lợi từ probiotics, giảm các vấn đề như đầy hơi, co thắt, tiêu chảy và táo bón.

Các nhà nghiên cứu đang nỗ lực phát triển thêm chế phẩm sinh học mới với vai trò làm probiotics để phù hợp với nhiều đối tượng. Lactobacillus và Bifidobacterium là hai nhóm vi khuẩn phổ biến nhất trong sản xuất probiotics, cùng với nấm men, Saccharomyces boulardii, và một số chủng E. coli.

Probiotics có thể được bào chế dưới nhiều dạng như viên nang, viên nén, bột, hoặc hỗn dịch uống. Khi vào cơ thể, chúng trở thành dạng hoạt động. Mặc dù probiotics có sẵn trong thực phẩm như sữa chua, bổ sung probiotics tổng hợp có nhiều ưu điểm về nồng độ, bảo quản, và thời hạn sử dụng. Ngược lại, nguồn probiotics từ thực phẩm thường được coi là an toàn và tự nhiên hơn, không cần sự giám sát đặc biệt của bác sĩ và tránh được các tác dụng phụ

Cơ chế hoạt động của probiotics trong hệ tiêu hóa

Probiotics tăng cường sức khỏe hệ thống miễn dịch và đường ruột, ngăn chặn vi khuẩn có hại, nuôi cấy môi trường lợi khuẩn an toàn. Cụ thể, chúng mang lại các lợi ích sau cho hệ tiêu hóa:

• Giảm mức độ và thời gian tiêu chảy lây nhiễm, bao gồm tiêu chảy ở khách du lịch và do sử dụng kháng sinh dài ngày.
• Điều trị triệu chứng táo bón và đầy hơi
• Cải thiện triệu chứng hội chứng ruột kích thích
• Ngăn ngừa và điều trị viêm đại tràng mãn tính và viêm túi thừa
• Tăng sức đề kháng và giảm triệu chứng đau bụng ở trẻ bú mẹ hoàn toàn
• Ngăn chặn sự phát triển và bám vào niêm mạc ruột của vi khuẩn gây hại.
• Ngăn chặn hấp thu độc tố từ vi khuẩn gây bệnh, cải thiện sức khỏe của hàng rào niêm mạc ruột để ngăn chặn nhiễm trùng.
• Tăng cường khả năng của hệ thống miễn dịch trong đường ruột và cả cơ thể, đảm bảo sẵn sàng chống lại xâm nhập của vi khuẩn gây bệnh.

Cách sử dụng probiotics trong điều trị bệnh lý tiêu hóa?

Bệnh tiêu chảy

Probiotics có thể ngăn ngừa hoặc điều trị tiêu chảy do sử dụng kháng sinh lâu dài. Chúng giúp giảm mức độ và thời gian mắc bệnh tiêu chảy truyền nhiễm ở trẻ em và người lớn, đồng thời hỗ trợ trong việc ngăn ngừa bệnh

Táo bón

Uống bổ sung probiotics hoặc tiêu thụ thực phẩm giàu men vi sinh có thể hỗ trợ điều trị táo bón ở người lớn. Chúng làm mềm phân và tăng tần suất đi tiêu bằng cách kiểm soát thời gian vận chuyển chất rắn trong đường ruột.

Hội chứng ruột kích thích

Men vi sinh được chứng minh có thể giảm triệu chứng hội chứng ruột kích thích như khó chịu ở bụng, đầy hơi và chướng bụng. Hiệu quả trong điều trị hội chứng ruột kích thích ở cả người lớn và trẻ em.

Bệnh viêm ruột

Các chế phẩm chứa men vi sinh có thể mang lại lợi ích cho những người mắc viêm loét đại tràng, kết hợp với các liệu pháp quy chuẩn. Probiotics giúp ngăn chặn sự tấn công ban đầu của yếu tố gây viêm và ngăn chặn tái phát sau khi đã thuyên giảm bằng kháng sinh. Chúng cũng có thể được khuyến nghị để điều trị triệu chứng nhẹ và làm liệu pháp duy trì cho những người đã thuyên giảm.

Sử dụng probiotics không đúng chỉ định có thể gây hại gì

Theo các giảng viên tại Cao đẳng Y Dược Hà Nội cho hay, Probiotics, hay vi sinh vật có lợi, đã được công nhận là an toàn đối với người khỏe mạnh, nhưng cần sự hướng dẫn của bác sĩ khi sử dụng để tránh tác dụng phụ và đảm bảo hiệu quả. Người bệnh nặng hoặc có hệ miễn dịch suy giảm có nguy cơ cao hơn khi sử dụng probiotics. Việc sử dụng men vi sinh đối với nhóm người có rủi ro cao, như trẻ sinh non hay bệnh nhân đặc biệt, cần được cân nhắc kỹ

Men vi sinh có thể gây nhiễm trùng, sản xuất ngoại độc tố và chuyển gen kháng kháng sinh. Sản phẩm probiotics không đảm bảo thuần khiết có thể gây nguy cơ lây nhiễm. Vì vậy, khó khăn để xác định liệu men vi sinh có phù hợp với cơ thể mỗi người hay không.

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, việc bổ sung men vi sinh từ các nguồn tự nhiên như sữa chua và thực phẩm lên men là lựa chọn tốt hơn. Tuy probiotics được sử dụng để điều trị và ngăn ngừa rối loạn đường ruột, đặc biệt là sau khi sử dụng kháng sinh, nhưng việc này cũng cần sự hỗ trợ chuyên môn để tránh tác dụng không mong muốn

Tổng hợp bởi: https://caodangyduochcm.edu.vn/